حول محور مقایسه میان تفاوت های برندینگ مکان و برندینگ محصولات مصرفی بوده است تا تمایزات و تفاوت های استراتژی ها و فرآیند برنامه ریزی های هریک مشخص شود. نتایج نشان داده است که برندسازی گردشگری مسیری کاملا متفاوت در مقایسه با برندسازی برای یک محصول دارد و هریک دارای چالش های بازاریابی و فرآیندهای متفاوت و مختص به خود هستند. اگرچه تفکر غالب افراد نسبت به گردشگری فقط به عنوان فعالیت های تفریحی صرف می باشد اما این صنعت در کشورهایی همچون آمریکا به عنوان یک بخش مهم در کسب و کار و در اقتصاد کشور محسوب می شود. حتی در برخی کشورها، گردشگری به عنوان بزرگترین صنعت اقتصادی کشور مورد توجه قرار دارد. گردشگری هر ساله میلیاردها دلار درآمد برای اقتصاد بسیاری کشورها ایجاد می کند و همگام با آن، اشتغال زایی های بسیار زیادی نیز فراهم می کند.
در سال های اخیر به دلیل گسترش تکنولوژی و همچنین گسترش و راحتی دسترسی افراد در جهت جا به جایی از کشوری به کشور دیگر، ادراک مردم نسبت به مقوله ی مکان و زمان تغییر پیدا کرده است. در حال حاضر کره ی زمین همچون یک دهکده ی جهانی مورد توجه است و تصور افراد نسبت به آن همچون یک مکان کوچک است که در هر زمان می توانند به راحتی به هرکجا که تمایل داشته باشند به صورت فیزیکی یا مجازی سفر کنند. در نتیجه با افزایش رقابت های گردشگری در کشورهای مختلف، تمرکز و توجه ویژه به این بخش نیز افزایش پیدا کرده و ضرورت داشتن برنامه ریزی های استراتژیک را موجب شده است. با این مقدمه می توان به جرات بیان کرد که مبحث برندسازی برای گردشگری نیز مبحثی بسیار ضروری در جهت رقابت برای جذب گردشگران و تغییر چهره و جایگاه یک کشور یا منطقه در ذهن افراد است.www.brandabout.ir
همان طور که در ابتدا به آن اشاره شد، برندینگ محصول و برندسازی برای مقصد(گردشگری) تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند که در ادامه به بررسی برخی از آنها در سایت برندابات می پردازیم.
اولین تفاوت مرتبط با ابعاد و اجزای هریک می باشد. مقاصد گردشگران نسبت به محصولات ابعاد گسترده تر و چندگانه ای دارند. گردشگری در حقیقت مجموعه ای از محصولات و خدمات مختلف است. برای مثال شما به عنوان یک مسافر در هتل اقامت می کنید، غذاهای مختلف و رستوران های گوناگون را تجربه می کنید، ازمکان های مختلف دیدن می کنید و در نهایت فعالیت های بسیار گسترده و متفاوتی (مانند خرید، تفریح و …) انجام می دهید. تعامل با مردم، تمیزی و پاکیزگی محیط، ابعاد جغرافیایی منطقه از دیگر عواملی هستند که همه در کنار هم محصولی به نام گردشگری را تشکیل می دهند که یقینا مبحثی بسیار متفاوت و البته پیچیده تر از یک محصول واحد است که همین امر موجب دشواری برندسازی برای آن نیز می شود. بی شک برنامه ریزی برای هریک از محصولات گردشگری فرآیندی بسیار دشوارتر از برنامه ریزی برای یک محصول مشخص می باشد.
تفاوت دیگر این است که معمولا تولید محصولات مختلف برای مصرف کنندگان و ویژگی های گوناگون آنها مانند کیفیت، قیمت و … در حیطه ی اختیارات و کنترل قرار می گیرد، حال آنکه محصولات گردشگری خارج از کنترل است. برای مثال یک فرد می تواند خود تصمیم بگیرد که چه محصولی برای چه بازار هدف و با چه قیمت و کیفیتی تولید کند اما شرایط جغرافیایی یک منطقه، آب و هوا و شرایط اقلیمی، شرایط اجتماعی و فرهنگی مسائلی نیستند که بتوان برای آنها تصمیم گیری کرد و یا تغییر داد. لذا برنامه ها باید متناسب با شرایط موجود باشد.
یکی از دیگر نکات مهم در بیان تفاوت های برندسازی برای محصول و مکان، نحوه ی ایجاد محصول است. یک محصول مصرفی با تحقیقات شروع می شود و با بررسی شرایط بازار، خواسته ها و نیازمندی های مشتریان در نظر گرفته می شود و متناسب با همان، اقدام به تولید محصول می کنند. حال آنکه محصول گردشگری، محصولی آماده است و بازاریابان با هرآنچه موجود است در ارتباط هستند و هر فعالیتی که انجام می شود باید در جهت ایجاد هویت، ارزش و جذابیت برای آنها باشد.
ایجاد تغییرات ناخواسته ی محیطی از دیگر عواملی است که به راحتی می تواند محصول گردشگری را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که این مسئله در ارتباط با محصولات مصرفی وجود ندارد.
مقاصد گردشگری شامل دارایی های فیزیکی و غیر فیزیکی مخصوص به خود هستند. دارایی های ملموس مانند سواحل، دریاها، کوه ها، مکان های تاریخی و دارایی های غیر ملموس مانند فرهنگ، آداب و رسوم، تاریخ و … . گردشگران با هردوجنبه در ارتباط هستند که این خود عاملی مهم در جهت پیچیده کردن فعالیت های بازاریابی و برندسازی برای گردشگری می شود. تمامی موارد ذکر شده و البته بسیاری موارد دیگر باعث می شود تا فعالیت های برندسازی برای مقصد را به شدت دشوار و هزینه بر کند.
برند در حقیقت مجموعه ای از یک نام، سمبل، نشانه، طراحی و … است که هویت و ارزش های مشخصی برای یک محصول ایجاد می کند. برند مجموعه ای از ویژگی ها و خصوصیات در ذهن افرد نسبت به یک محصول می باشد و چهره ی بیرونی یک شرکت را نشان می دهد و خصوصیات آن را منعکس می کند. برند تعهدی است از سوی صاحب کسب و کار به مشتریان خود در جهت ارائه ی محصولی با ویژگی های وعده داده شده. مسئله ی مهم این است که مفهوم برندینگ و برندسازی تنها برای محصولات نمی باشد و می تواند هر خدمتی را نیز شامل شود که با توجه به مباحث عنوان شده، برندسازی برای خدمت گردشگری را نیز شامل می شود. در حال حاضر، گردشگری یکی از مباحث مهم روز دنیا محسوب می شود و می تواند قطب صنعتی بسیار بزرگ و درآمدزایی را ایجاد کند. لذا توجهات بیش از پیش به آن معطوف شده که برندسازی نیز از جمله برنامه های مد نظر می باشد.
بی شک برندینگ گردشگری با چالش هایی نیز همراه است. همان طور که پیش از این نیز گفته شد، در مقایسه با محصولات و خدمات، برند شدن مکان ها با دشواری های بیشتری همراه است. یکی از این چالش ها مرتبط با بحث هزینه و بودجه ی محدود است. فشارهای سیاسی داخلی و خارجی و هم چنین اختیارات و کنترل های ناچیز مدیریتی بر مکان، از دیگر عوامل مداخله گر و مزاحم محسوب می شوند. توجه به علایق و سلیقه های متفاوت افراد برای برندسازی یک منطقه نیز به گونه ای که برای بازار هدف گسترده ای ای جذاب باشد نیز همواره مورد بحث بوده است. اما در هر صورت، با وجود تمامی چالش ها می توان از طریق تبلیغات مناسب، برنامه بازاریابی مستقیم، وب سایت، بروشورها، خبررسانی در رسانه ها و آگاه کردن گسترده ی افراد و … تا حدودی با چالش های پیش رو مقابله کرد.